«Άραγε ένα όνομα ή ακόμη κι ένα πρόσωπο αποκαλύπτουν την αληθινή ταυτότητα κάποιου ;»
Το χαμένο ημερολόγιο του Δον Ζουάν
Η ιστορία γύρω από το μυθικό πρόσωπο του Δον Ζουάν Τενόριο εμφανίζεται για πρώτη φορά στο έργο του TirsodeMolina. Πολλοί σημαντικοί δημιουργοί έκτοτε γοητεύτηκαν από την προσωπικότητα και τη ζωή αυτού του νέου και θέλησαν να εξιστορήσουν τις περιπέτειες του με πολλούς διαφορετικούς τρόπους αλλά πάντα με κεντρικό άξονα την αξιοθαύμαστη τέχνη του να αποπλανά αθώα, ρομαντικά πλάσματα που υπέκυπταν στη γοητεία του. Ο Δον Ζουάν είναι ένας ακόλαστος νέος ο οποίος απολαμβάνει την αποπλάνηση γυναικών και την γελοιοποίηση συζύγων και εραστών. Είναι ένας άνθρωπος ελεύθερος από κοινωνικούς και ηθικούς κανόνες. Χρησιμοποιεί τη δύναμη του συναισθήματος και του έρωτα, δυνάμεις αντίθετες από εκείνες της δέσμευσης και του γάμου, παρουσιάζοντας έτσι την αποστροφή του για οτιδήποτε κατεστημένο. Κοινωνικές συμβάσεις όπως αυτές του γάμου ή της ερωτικής δέσμευσης αποτελούν συνώνυμα της φυλακής για τον Δον Ζουάν σε αντίθεση με την συχνή εναλλαγή αμέτρητων ερωτικών συντρόφων, συμπεριφορά που συμφωνεί με τη θεωρία του για την απόλυτη ελευθερία.
Ο Δον Ζουάν χρησιμοποιεί την αποπλάνηση για να απομακρύνει τα θύματα του από όποια λογική βάση. Οι τεχνικές οι οποίες χρησιμοποιούνται για να πετύχει το σκοπό του είναι δανεισμένες από την τέχνη του θεάτρου. Πρόκειται για έναν θεατρίνο, έναν υποκριτή. Μεταμορφώνεται όπως ο Διάβολος στη Χριστιανική θρησκεία ή όπως ο Δίας στην ελληνική μυθολογία για να παρασύρει αγνές και ανυποψίαστες ψυχές στην αμαρτία. Τα πρόσωπα τα οποία υποδύεται είναι συνήθως επιφανή, πρόκειται για άτομα τα οποία εκπροσωπούν την εξουσία. Αυτήν ακριβώς την ανάγκη για εξουσία εξυπηρετεί η εμπειρία της μεταμόρφωσης που βιώνει στο σκοτάδι ο εραστής ο οποίος ουσιαστικά δεν επιθυμεί, δεν αγαπάει αλλά διψάει για εξουσία. Είναι ένας λαίμαργος καρδιοκατακτητής, αποπλανεί για να αποκτήσει το απαγορευμένο. Αυτή του την επιθυμία να υπερβεί το ανώτερο εξυπηρετεί η αποπλάνηση, η οποία τον ανακουφίζει προσωρινά από την ανάγκη για έλεγχο. Το σκοτάδι αποτελεί το σύμμαχο του γόη για να αποπλανήσει την ερωμένη. Τον εξυπηρετεί στο να υποδύεται πρόσωπα που θα τον οδηγήσουν γρηγορότερα στην υποταγή του θύματος. Αναπαριστά το σύζυγο ή τον εραστή της αποπλανούσας και προσποιείται ότι βιώνει συναισθήματα ανάλογα με αυτά που εκείνη θα επιθυμούσε. Η παράσταση ξεκινάει από τον εντοπισμό του θύματος, συνεχίζεται με την αποπλάνηση του, ξεγελώντας το με ότι έχει ανάγκη εκείνο να βιώσει, χρησιμοποιώντας εργαλεία γοητείας και η αυλαία πέφτει όταν το θύμα παραδοθεί στο θύτη άνευ όρων.
Ο Δον Ζουάν ενδιαφέρεται πάνω από όλα για την ποσότητα των θυμάτων του. Όσες περισσότερες γυναίκες καταφέρει να αποπλανήσει τόσο περισσότερο ικανοποιείται η ναρκισσιστική του φύση. Το συνεχές παιχνίδι των μεταμφιέσεων και η παγίδευση των ανυποψίαστων θυμάτων προδίδει αυτή την χωρίς όρια προσωπικότητα του σαγηνευτή. Από πού πηγάζει αυτή η υπερβολική αυτοπεποίθηση που τον οδηγεί να αναμετρηθεί με τους νόμους ή ακόμη και με τα θεία; Τι πραγματικά κρύβεται πίσω από τις αμέτρητες μάσκες που έχει φορέσει; Με ποιο τρόπο θα αποκαλυφτεί η πραγματική ταυτότητα του;
Μέσα από αυτό το παιχνίδι ρόλων ο Δ. Ζουάν διεκδικεί αυτό που ποθεί πιο πολύ, την εξουσία, την ικανοποίηση της ακόρεστης διάθεσης του για επιβολή, την ικανοποίηση της αλαζονείας του. Παίζει το παιχνίδι της αποπλάνησης και γελοιοποιεί την άρχουσα τάξη και την ηθική της εποχής του. Ικανοποιούνται τα κατώτερα ένστικτα του παραμερίζοντας τον έρωτα που αποτελεί την έκφραση της ανύψωσης της ψυχής. Αν και εμφανίζεται ατρόμητος απέναντι σε αυτά τα θέματα ένα σημείο του είναι τρωτό- Η αποκάλυψη της ταυτότητας του. Δεν φοβάται να υποδυθεί την εξουσία αλλά φοβάται να αναμετρηθεί μαζί της. Ο Δ. Ζουάν είναι ένας performer, ένας απατεώνας που ο ίδιος παραδίδεται στην ακαταμάχητη ελευθερία του συναισθήματος για όσο η σκηνή της αποπλάνησης διαρκεί. Τα θύματα του στην πραγματικότητα δεν είναι οι γυναίκες που ξελογιάζει αλλά οι άντρες που κρύβονται πίσω από αυτές. Άντρες ισχυροί, ικανοί να επιβάλλουν αυστηρές τιμωρίες σε όποιον παραβεί τους νόμους. Άντρες που η φιγούρα τους θα μπορούσε να συσχετιστεί με τον αυστηρό πατέρα. Τον πατέρα που ο Δον Ζουάν με αυτό τον τρόπο εκδικείται ξεγελώντας έτσι την ευαλωτότητα του, τον πόνο και τη φοβισμένη του πλευρά.
Ίσως αυτός ο φόβος οδηγεί αυτόν τον άντρα στη μη αποκάλυψη της ταυτότητας του. Ίσως η τόση ελευθερία που παρουσιάζεται σε όλα τα έργα που μίλησαν γι’ αυτόν κρύβει το φόβο ενός ανθρώπου απέναντι στο ερώτημα -ποιος πραγματικά είμαι; Ο Δον Ζουάν υποδύεται αμέτρητους ρόλους καθόλη τη διάρκεια της ζωής του. Επιτυγχάνει με αυτό τον τρόπο δυο σκοπούς: Τον έλεγχο του άλλου-ερωμένη, σύζυγος, κοινωνία και τον έλεγχο του ίδιου του εαυτού, της εσωτερικής του πραγματικότητας. Εάν δεν φορέσει το προσωπείο, ο Δον κινδυνεύει να αφεθεί στη δράση της αποπλάνησης, να χάσει τον έλεγχο και να αποκαλυφθούν βαθύτερα στοιχεία της προσωπικότητας του, αληθινά και επώδυνα.
Αναμφισβήτητα η επαναστατική φύση και η ασυδοσία που διακρίνουν την προσωπικότητα αυτού του καρδιοκατακτητή αποτελούν ζητήματα σαγηνευτικά, μαγευτικά, ζητήματα που αγγίζουν τις φαντασιώσεις μας και οδήγησαν τους καλλιτέχνες στη μελέτη των μύθων και τη δημιουργία σπουδαίων έργων. Πρόκειται για έναν άνδρα που είναι ταυτόχρονα μισητός και αγαπητός. Η ιστορία του αγγίζει ζωτικής σημασίας θέματα όπως όλοι οι μύθοι. Ο Δον Ζουάν επιθυμεί να αποπλανήσει, επιθυμεί να σαγηνεύσει, επιθυμεί να υποτάξει όχι τη γυναίκα που έχει βάλει στόχο κάθε φορά αλλά αυτό που η συγκεκριμένη γυναίκα και ο περίγυρος της συμβολίζουν.. Μπορεί να στοχεύει στους θείους ή τους ανθρώπινους νόμους, στην υποκρισία της εξουσίας ή στη ματαιότητα της σπουδαιότητας όλων αυτών των κοινωνικά κατασκευασμένων κανόνων.
